Nhà thơ thời trung kì Joseon Heo Nanseolheon (1563-1589) nổi tiếng cả về sắc đẹp lẫn tài nghệ văn chương. Có lẽ vì cuộc sống gia đình không hạnh phúc nên 128 trong số 213 tác phẩm được biết đến của bà đề cập đến mong muốn rời khỏi thế giới này và trở thành thiên thần.
Sau khi trở thành nhà văn, nơi đầu tiên tôi muốn đến ở Gangneung là ngôi nhà nơi sinh ra của Heo Gyun (Hứa Quân, 1569-1618), tác giả tiểu thuyết đầu tiên được viết bằng chữ Hangeul của Hàn Quốc có tên “Honggildongjeon (Hồng Cát Đồng truyện)” và em gái ông Heo Nanseolheon (Hứa Lan Tuyết Hiên, 1563-1589). Trong tiểu thuyết của mình, Heo Gyun là một người bên ngoài triều đại Joseon, mơ về “Yuldoguk” (tạm dịch: vương quốc Yuldo), một xã hội lý tưởng nơi mọi người trên thế gian đều sống bình đẳng. Ông đã từng nói: “Bản thân tôi tính cách thẳng thắn, vì vậy không thể chịu được khi người khác làm điều sai trái, cũng như rất dễ bực tức khi thấy nho sinh nói điều ngu ngốc”. Tính cách khẳng khái này cũng từng khiến ông nhiều lần bị bãi nhiệm rồi lại được phục chức. Ông mang sách Công giáo về Joseon, nơi vốn không có chỗ đứng cho nền học thuật nào khác ngoài Tân Nho giáo và cũng giao thiệp với các nhà sư như Seosan Daesa (Tây Sơn đại sư). Nhưng theo cá nhân tôi, điều nổi bật nhất của ông chính là sự tinh tường nhìn thấy được tài năng của em gái mình. Ông tiếc thương cho cuộc đời ngắn ngủi kết thúc ở tuổi 27 của em gái và đã sưu tầm những bài thơ do cô sáng tác thành một tập thơ. Đây là điều vô cùng hiếm thấy trong triều đại Joseon. Tập thơ của Heo Nanseolheon được biết đến sớm hơn ở Trung Quốc.
Trong Công viên Tưởng niệm Heo Gyun và Heo Nanseolheon, có khu rừng thông lớn có thể sánh ngang với rừng thông khu Samreung ở Gyeongju. Thích thú trước hàng trăm cây thông được đánh số riêng từng cây một, tôi đếm từng con số được gắn trên cây và bắt gặp một tấm biển ghi “Gangneung Baugil” gần cây thông thứ 590. Tìm hiểu thì thấy trong ngôn ngữ địa phương vùng Gangneung, “bau” có nghĩa là đá. Thật trùng hợp, nó giống với tên của một nữ thần trong thần thoại Babylon, người có khả năng khiến mọi người đang lâm chung có thể sống lại chỉ bằng cách vuốt tay lên người họ. Không nói quá nếu gọi con đường này là con đường chữa bệnh.
Bau là con đường trải dài 280km với 17 đoạn nối giữa Daegwallyeong với bờ biển, Okgye với Jumunjin, bốn phía đông, tây, nam, bắc của Gangneung. Thời tiết đẹp để đi dạo nên tôi quyết định rảo bước một vòng. Không lâu sau đó, tôi bắt gặp chiếc cầu có tượng Hong Gil-dong và một bia đá khắc bài thơ “Hoa đỗ quyên” do Heo Nanseolheon sáng tác.
Gia trụ giang lăng tích thạch ki (家住江陵積石磯)
Môn tiền lưu thủy, hoán la y (門前流水浣羅衣)
Triêu lai nhàn hệ mộc lan trào (朝來閑繫木蘭棹)
Tham khán uyên ương tương bạn phi (貪看鴛鴦相伴飛)
Tạm dịch:
Nhà chúng tôi nằm ở ven bờ biển
Giặt áo quần nơi con nước trước nhà
Sáng sáng thảnh thơi buộc chiếc thuyền độc mộc
Lòng ghen thầm khi thấy uyên ương có đôi
Đọc xong bài thơ và nhìn xung quanh,
tôi nhận ra tòa nhà lớn hiện đại xen giữa cánh đồng lau sậy chính là bảo tàng ARTE. Trung tâm triển lãm nghệ thuật truyền thông nhập vai này đang nhận được nhiều quan tâm của thế hệ MZ với đánh giá “Hiện không có nơi nào hot hơn nơi đây để chụp ảnh!”. Tình cờ, nó lại nằm gần Công viên Tưởng niệm Heo Gyun và Heo Nanseolheon. Được biết hiện có triển lãm rất khó vào cửa nếu không đặt trước. Nhác thấy không có người xếp hàng vào phòng triển lãm, tôi có chút hoài nghi, bước vào và ngạc nhiên trước cảnh nhiều người bên trong. Từng cánh tay của từng khách tham quan cầm điện thoại và chụp ảnh trông như những thứ trang trí trong phòng triển lãm tối. Cảm giác choáng ngợp của mọi người trước ánh sáng, âm thanh ập đến ở đây giống như một loại hình nghệ thuật trình diễn.
Bảo tàng ARTE ở Gangneung là khu triễn lãm nghệ thuật nhập vai thứ ba sau hai nơi ở đảo Jeju và Yeosu. “Sấm” (THUNDER) là một trong những tác phẩm đầu tiên được trưng bày tại bảo tàng, người xem có thể trải nghiệm những dòng sét lớn giữa tác phẩm “Sấm”.
ⓒ ARTE MUSEUM
Đang từ ngôi nhà sinh thời của Heo Gyun lại đến bảo tàng ứng dụng khoa học kĩ thuật hiện đại khiến tôi nghĩ ra cụm từ “cũ và mới”. Đi giữa nghệ thuật truyền thông lấy thiên nhiên làm mô-típ, tôi có cảm giác mình trở thành người bị mắc kẹt trong thác nước và những con sóng đổ xuống trước mặt, rồi lại trở thành kẻ lang thang trong rừng và đối mặt với chú hổ trắng trong các câu chuyện cổ, và khi tiếng nhạc của bài dân ca Arirang vang lên tôi bỗng trở thành một nhà du hành thời gian đắm chìm trong bầu trời đêm. Thật không tiếc vé vào cổng. Điều này được chứng minh bằng hàng trăm bức ảnh không thể nào ngừng tay nhấn chụp.
Nhưng điều khiến tôi ngạc nhiên hơn nữa chính là làn nước mênh mông không phải của biển mà là một chiếc hồ rộng lớn tôi gặp ở cuối chân cầu sau khi rời bảo tàng. Đối với người từ lâu đã nghĩ Gangneung là thành phố biển như tôi, cảnh chiếc hồ lớn vô tận lại có ở vùng biển này quả là điều đáng kinh ngạc. Đầm phá là khối nước ven biển nhưng được ngăn cách với biển bởi đường bờ hình thành từ quá trình sóng đẩy cát ở bãi biển, hồ Gyeongpo ở Gangneung chính là một đầm phá.
Thế giới được ngắm nhìn với tốc độ của những bước chân luôn đẹp nhất. Vì có vô vàn khung cảnh chúng ta bỏ sót khi chạy nhưng lại được nhìn thấy khi ta chậm rãi bước đi. Vùng đầm lầy hoa súng gai Gyeongpo xinh đẹp, những chú bướm nhỏ và những chú bọ bay qua, những chiếc bóng in dài thay đổi theo thời gian cũng lưu lại trong tâm trí du khách tùy thuộc vào tốc độ đi bộ của họ. Đó là món quà được ban tặng bởi những bước chân chậm rãi trong một chuyến đi thảnh thơi hơn là cuộc sống bận rộn hàng ngày.
Tại vùng đầm lầy hoa súng gai Gyeongpo. Hoa súng gai từng có nguy cơ tuyệt chủng đã được hồi sinh thành công và hiện đang phát triển dày đặc. Con đường mòn dạo bộ đã được dựng lên giữa các đầm lầy. Nơi đây thu hút các sinh vật dưới nước như rái cá và chim di cư quý hiếm.