Gần đây trên Netflix, các phim tâm lý tình cảm Hàn Quốc liên tục trở thành tiêu điểm đến mức có thể gọi đây là thời kỳ hoàng kim của K-melo. Sự thay đổi giá trị quan của thế hệ MZ (những người sinh từ năm 1980 - 2010) được phản ánh rõ trong phim tâm lý tình cảm Hàn Quốc khiến cho các bộ phim này nhận được thiện cảm từ khán giả trong nước lẫn khán giả quốc tế.
Hầu hết những tác phẩm gây sốt toàn cầu gần đây trên Netflix như “Vương triều xác sống” (Kingdom, 2019), “Trò chơi con mực” (Squid Game, 2021), “Bản án từ địa ngục” (Hellbound, 2021), “Ngôi trường xác sống” (All of Us Are Dead, 2022)... là “phim thể loại” (thuật ngữ chỉ phim cố ý xây dựng các tình tiết tiêu biểu của một thể loại cụ thể nhằm thu hút khán giả vốn đã quen thuộc với thể loại đó - chú thích của người dịch). Vì vậy, rất dễ ngộ nhận rằng đại đa số phim truyền hình Hàn Quốc đều tập trung vào phim thể loại, nhưng thực tế lại khác.
Ví dụ, giữa lúc “Trò chơi con mực” tạo nên cơn sốt toàn cầu, tác phẩm “Điệu cha-cha-cha làng biển” (Hometown Cha-Cha-Cha, 2021) kể về câu chuyện tình yêu chớm nở ở một ngôi làng ven biển đã chiếm giữ top 10 Netflix trong thời gian dài (theo FlixPatrol, chuyên trang thống kê xếp hạng dịch vụ nội dung trực tuyến). Ngay sau đó, khi “Bản án từ địa ngục” của đạo diễn Yeon Sang-ho tạo ra một cơn sốt khác, bộ phim cổ trang tâm lý tình cảm lấy bối cảnh hoàng cung “Luyến mộ” (The King's Affection, 2021) của đài KBS cũng đã lọt vào top 10 Netflix.
Xu hướng này tiếp tục cho đến gần đây, và một thuật ngữ mới được gọi là “K-melo”, phim tâm lý tình cảm Hàn Quốc, đã ra đời.
Hai nhân vật nữ chính trong “Tuổi hai lăm, tuổi hai mốt” phát triển mối quan hệ từ đối thủ đấu kiếm thành bạn bè thân thiết có một không hai, đồng thời, họ cũng không phụ lòng và luôn ủng hộ lẫn nhau.
© Studio Dragon
Giá trị quan đã thay đổi
K-melo không phải mới xuất hiện gần đây. Nó đã manh nha rất lâu trước đây, từ thời điểm bộ phim truyền hình dài 20 tập “Bản tình ca mùa đông” (Winter Sonata, 2002) của đài KBS chiếm trọn trái tim khán giả Nhật Bản và mở ra làn sóng Hàn lưu. Các tác phẩm đình đám tiếp nối sau này như “Vì sao đưa anh tới” (My Love from the Star, 2013) của đài SBS và “Hạ cánh nơi anh” (Crash Landing on You, 2019) của kênh tvN đã giúp duy trì cộng đồng người hâm mộ (fandom) vững mạnh, chủ yếu ở châu Á, cho phim tâm lý tình cảm Hàn Quốc trong 20 năm qua. Đó là nhờ vào việc thể hiện tinh tế những mâu thuẫn lớn nhỏ và tuyến tình cảm giữa nam nữ chính. Thể loại chủ đạo thật sự của phim truyền hình Hàn Quốc chính là phim tâm lý tình cảm. Sự xuất hiện của nền tảng dịch vụ OTT (over-the-top, dịch vụ truyền thông cung cấp trực tiếp đến người xem thông qua Internet - chú thích của người dịch) toàn cầu đã trở thành bàn đạp để K-melo vươn ra ngoài châu Á.
Dường như phim tâm lý tình cảm xưa và nay không có nhiều khác biệt vì vẫn đề cập đến những câu chuyện tình yêu sáo rỗng, nhưng chúng ta có thể thấy vài thay đổi cơ bản. Sự thay đổi này là do giá trị quan và cảm xúc của khán giả đã khác biệt so với trước và những thay đổi đó đang được phản ánh qua các bộ phim. Đặc biệt, thế hệ MZ - khán giả chính của phim tâm lý tình cảm - mong muốn một cuộc sống cân bằng giữa công việc và nghỉ ngơi, thích theo đuổi hạnh phúc hơn là thành công, tìm thấy ý thức về bản thân trong các mối quan hệ xã hội khác nhau. Chính khuynh hướng này đã và đang ảnh hưởng đến K-melo.
Thay đổi lớn nhất là sự vắng mặt gần như hoàn toàn của công thức chuyện tình nàng Lọ Lem, vốn là đặc trưng của phim tâm lý tình cảm Hàn Quốc. Câu chuyện về chàng hoàng tử phiên bản hiện đại xuất hiện và nâng đỡ một người phụ nữ đang kiên trì chống chọi với cuộc sống khó khăn để tiến dần trên bậc thang xã hội đã không còn thu hút sự quan tâm của công chúng nữa. Thay vào đó, ngày càng có nhiều câu chuyện xoay quanh nhân vật nam và nữ môn đăng hộ đối tiến đến tình yêu khi cùng nhau sẻ chia sở thích, giá trị quan và lối sống.
Ví dụ, nhân vật nữ chính trong “Điệu cha-cha-cha làng biển” là cô nàng nha sĩ có khuynh hướng hiện thực chủ nghĩa mạnh mẽ, rời bỏ cuộc sống ở thành phố để trở về làng quê ven biển mở bệnh viện. Sau đó, cô rơi vào lưới tình với nam chính, một người “vô công rỗi nghề”, làm tất cả những việc khó nhằn trong làng để kiếm sống. Bộ phim này chứa đựng những giá trị trái ngược với câu chuyện Lọ Lem vốn phóng chiếu những tham vọng thế tục. Hay “Mùa hè yêu dấu của chúng ta” (Our Beloved Summer, 2021), phát sóng trên đài SBS năm ngoái và rất được yêu thích, là câu chuyện của cặp đôi đã chia tay nhưng gặp lại nhau trong một buổi quay phim tài liệu về chính họ. Bộ phim này tập trung khắc họa những xúc cảm giữa hai người hơn là hoàn cảnh thực tại của họ.
Điểm chung của những tác phẩm này là các nhân vật chính không quá ám ảnh bởi sự thành công hay giàu có. Họ coi trọng những hạnh phúc bình dị trải qua trong cuộc sống hàng ngày hơn là thành công hay cạnh tranh. Sự thay đổi giá trị quan mà phim tâm lý tình cảm Hàn Quốc phản chiếu nhận được sự đồng cảm của công chúng toàn cầu, chúng ta có thể nói đây là “sự thay đổi của thời đại” mà mọi người trên thế giới đang phải đối mặt.
“Ba mươi chín” là phim truyền hình lãng mạn tâm lý xã hội đề cập đến câu chuyện sâu sắc về tình bạn, tình yêu và cuộc sống của ba người bạn sắp bước sang tuổi 40.
© SLL
“Lấy bối cảnh một ngôi làng ven biển, “Điệu cha-cha-cha làng biển” miêu tả tình yêu của nữ chính là cô nàng nha sĩ theo chủ nghĩa hiện thực và nam chính là chàng trai tài năng nhưng tay trắng, cũng như tình cảm xóm giềng ấm áp.
© Studio Dragon”
Đa dạng sở thích và mối quan hệ
Khác với thế hệ lớn tuổi chủ yếu sống với ký ức, giới trẻ Hàn Quốc quan tâm đến sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống. Đã qua rồi cái thời một tấm danh thiếp chứng tỏ giá trị của người sở hữu, ngày nay mọi người tìm kiếm hạnh phúc trong cuộc sống thông qua những thị hiếu không liên quan gì đến công việc. Những bộ phim truyền hình như “Những bác sĩ tài hoa” (Hospital Playlist, 2020) thể hiện rõ giá trị quan mới của thế hệ MZ. Các bác sĩ chăm chỉ chăm sóc bệnh nhân tất cả các ngày trong tuần nhưng đến cuối tuần thì cháy hết mình với các hoạt động của ban nhạc. Thay vì mơ ước thành công ở cương vị bác sĩ, họ tìm thấy hạnh phúc khi tận hưởng những gì họ yêu thích.
Một đặc điểm nữa là phim tâm lý tình cảm Hàn Quốc đã chuyển từ việc chỉ tập trung vào mối quan hệ nam nữ sang bắt đầu khai thác nhiều loại quan hệ khác. Các bộ phim tâm lý tình cảm điển hình trước đây chủ yếu khắc họa mối quan hệ cạnh tranh của các nhân vật nữ xoay quanh một nhân vật nam chính. Tuy nhiên, bộ phim “Ba mươi chín” (Thirty-Nine) của kênh JTBC, phát sóng tập cuối vào tháng 3 năm nay, tập trung nhiều hơn vào tình chị em do ba nữ chính thể hiện hơn là chuyện tình lãng mạn.
Khi khán giả mong đợi nhiều hơn một câu chuyện tình yêu từ những phim tâm lý tình cảm, một số phim thể hiện diện mạo mới như là phim tâm lý xã hội xuất hiện. Trong phim “Tuổi hai lăm, tuổi hai mốt” (Twenty Five Twenty One, 2022) của tvN, nữ chính Na Hee-do và Ko Yu-rim cho thấy cách họ phát triển mối quan hệ từ đối thủ đấu kiếm thành bạn bè thân thiết có một không hai, đồng thời, họ cũng không phụ lòng và luôn ủng hộ lẫn nhau. Bên cạnh đó, “Điệu cha-cha-cha làng biển” chứa đựng tình cảm ấm áp khó cảm nhận được trong các xã hội theo chủ nghĩa cá nhân. Mặt khác, trong các bộ phim tâm lý tình cảm trước đây, khía cạnh công việc thường được phác họa đơn giản để làm nền, nhưng các phim gần đây mô tả công việc một cách chi tiết hơn, mang lại cảm giác thực tế hơn.
한국국제교류재단
