Chương trình thực tế dành cho phái nữ trước kia rất ảm đạm với tỉ lệ người xem thấp bởi nhà sản xuất thường dành đất cho nam giới nhưng đến gần đây đã nổi lên thành một từ khóa quan trọng trong lịch phát sóng chương trình giải trí tại Hàn Quốc. Bởi lẽ sự đồng cảm, gắn kết và tôn trọng lẫn nhau giữa các cô gái khi cùng trải qua thử thách đã để lại dư âm mạnh mẽ trong lòng khái giả.
Nữ chiến binh đường phố, một show thực tế sống còn của kênh truyền hình cáp Mnet hướng ống kính vào các vũ công vô danh vốn chỉ xuất hiện phía sau các ca sĩ trên sân khấu trong suốt thời gian qua, đã gây xôn xao dư luận từ khi còn chưa bắt đầu phát sóng ở thời điểm tháng 8 năm 2021. Trong ảnh là HolyBang, nhóm nhảy giành ngôi quán quân sau những trận tranh tài quyết liệt.
© Mnet
Trong số các chương trình nổi bật nhất của truyền hình Hàn Quốc năm 2021 có sự góp mặt của Nữ chiến binh đường phố (Street Women Fighter) của Mnet. Đây là một chương trình thực tế với rất nhiều những trận quyết đấu nảy lửa giữa các nhóm nhảy nữ vốn được gọi là “vũ công phụ họa” (back dancer) luôn đứng phía sau ca sĩ. Nó đã trở thành đề tài nóng được khán giả quan tâm ngay từ tập đầu tiên được phát sóng vào ngày 24 tháng 8. Chương trình đạt kỉ lục giữ vị trí số 1 đều đặn trên bảng xếp hạng các chương trình giải trí gây sốt liên tục trong thời gian phát sóng. Sau tập cuối cùng được phát sóng vào ngày 26 tháng 10, các đội trưởng đều trở thành khách mời trong các chương trình giải trí được yêu thích khác và được các số cuối năm của rất nhiều tạp chí thời trang đồng loạt nhắc đến.
Sân khấu của Nữ chiến binh đường phố được bố trí hình vuông với một MC, ba giám khảo ở trung tâm và hai đội chuẩn bị giao đấu ở vị trí đối diện. Các thành viên còn lại sẽ đứng xung quanh để hô hào, cổ vũ.
© Mnet
Thủ lĩnh Monica của PROWDMON (bên trái) và thủ lĩnh Rihey của CocaNButter. Phần giới thiệu trước hé lộ ra chuỗi mâu thuẫn liên tiếp đến chóng mặt và cuộc đối đầu của “những cô gái mạnh mẽ”. Tuy nhiên, trong nội dung phát sóng chính thức, những người chơi lại thể hiện hình ảnh tuyệt vời về sự công nhận tài năng và tôn trọng lẫn nhau vô cùng đẹp mắt.
© Mnet
Được thành lập năm 2018 với định hướng là một nhóm hiphop nữ chính thống, CocaNButter tạo sức hút đặc biệt nhờ vũ đạo mạnh mẽ như cola và lôi cuốn như bơ đúng với tên gọi của mình. Với diện mạo nhẹ nhàng thể hiện trong chương trình, khác hẳn với hình ảnh mạnh mẽ, bất khả chiến bại thường thấy, nhóm còn có biệt hiệu là “Đậu phụ và Bơ”.
© Mnet
Một cơn sốt mới
Cũng giống như Siêu sao K (Superstar K) mùa hai của Mnet năm 2010 và Ngày mai là Vua nhạc Trot (Mr. Trot) phát sóng trên TV Chosun vào năm 2020, Nữ chiến binh đường phố không đơn thuần là một chương trình được khán giá yêu thích mà thực sự trở thành một cơn sốt. Nếu như có điểm khác biệt thì đó là ngay cả thời điểm đạt tỉ lệ người xem cao nhất, Nữ chiến binh đường phố cũng chỉ đạt con số khiêm tốn là 3%, khác hẳn với màn phá kỷ lục tỉ lệ người xem trong lịch sử truyền hình cáp của hai chương trình còn lại. Nói cách khác, chương trình không tạo được sự lôi cuốn bùng nổ đối với đại bộ phận khán giả truyền hình nói chung nhưng lại thu hút được sự quan tâm khổng lồ từ các trang tin tức, cộng đồng mạng và mạng xã hội, hình thành cộng đồng người hâm mộ (fandom).
Để hiểu rõ nguyên nhân, chúng ta cần tìm đến các show thực tế khác cũng từng đạt thành thích ấn tượng trên bảng xếp hạng về tỉ lệ người xem. Chương trình tiêu biểu phải kể đến chính là Những nữ cầu thủ (Kick A Goal) của SBS, nơi quy tụ dàn sao nữ nổi tiếng từ nhiều lĩnh vực như diễn viên, người mẫu thời trang, nghệ sĩ hài cùng giao tranh trên sân cỏ dưới sự dẫn dắt của các huấn luyện viên là cầu thủ đội tuyển World Cup 2002. Chương trình được phát sóng liên tục từ tháng 6 năm 2021 với tỉ lệ người xem ở mức 6-8%. Đây là con số cao nổi bật trong số các chương trình giải trí mới ra mắt cùng năm. Gần đây, dù vướng tin đồn đạo nhái song không thể phủ nhận sự thật chương trình đã thể hiện hoàn hảo vai trò là niềm hi vọng của các chương trình giải trí truyền hình sóng mặt đất vốn đang rơi vào khủng hoảng, trì trệ. Ở góc độ này, có thể xem cơn sốt được tạo ra bởi Nữ chiến binh đường phố và tỉ lệ người xem cao ổn định của Những nữ cầu thủ chính là hai “sự kiện” đóng vai trò chấn hưng lĩnh vực giải trí dành cho phái nữ ở Hàn Quốc trong năm qua.
Đối đầu với sự rập khuôn
Có một điểm chung dễ nhận thấy ở hai chương trình này, tuy mang hình thức chương trình thực tế sống còn, trong đó người thắng kẻ bại được xác định thông qua các trận so tài, nhưng hai chương trình này lại lật đổ hầu hết những khuôn mẫu của các chương trình giải trí sống còn dành cho nữ giới. Thời gian qua, khán giả thường theo dõi các chương trình này theo kiểu ngưỡng mộ những hình mẫu nữ giới giỏi giang hơn bình thường hoặc quan sát những mối hiềm khích được đẩy lên cao trào trong thi đấu nhiều hơn là để tâm vào bản chất của trận tranh tài.
Cũng như các chương trình thực tế sống còn khác dành cho nữ, Nữ chiến binh đường phố miêu tả sống động cuộc tranh tài nảy lửa giữa các cô gái xinh đẹp tuyệt đỉnh. Từ khẩu hiệu quảng bá đến đoạn phim quảng cáo trước khi phát sóng đều xuất hiện câu “Mùa hè 2021, chào đón những nữ chiến binh quyết đấu bằng bước nhảy!”, gợi liên tưởng đến những cuộc tranh đoạt cấu xé quyết liệt giữa các cô gái. Không những thế, hình ảnh vòng đấu mở màn được khai mào bằng việc các vũ công bị chỉ định là đối thủ dễ chơi phải dán nhãn “No Respect” (tạm dịch Coi thường) lên trang phục, rồi cảnh một vũ công xuất thân là nghệ sĩ thần tượng bị khống chế đem lại cho khán giả một cảm giác như đang xem đàn linh cẩu dễ dàng hạ gục con mồi. Tại “Vòng phân cấp”, vòng đấu được coi là ngòi nổ then chốt, quá trình đánh trả quyết liệt của thủ lĩnh các nhóm sau khi lựa chọn và cố gắng thực hiện tốt hơn vũ đạo do No:ze, thủ lĩnh nhóm WAYB làm điểm sáng.
Tuy nhiên, tiến sâu hơn nữa vào bên trong chương trình, khán giả lại bắt gặp hình ảnh chân thực của những cô gái tự trọng cao, biết tôn trọng và quan tâm lẫn nhau chứ không đơn thuần chỉ có sự đấu đá. Tất cả người chơi đã thể hiện sự tôn trọng và yêu mến vô hạn đối với một vũ công xuất thân là nghệ sĩ thần tượng cho tới tận phút cuối khi cô ấy bị loại khỏi cuộc chơi. Không những thế, ở thời điểm một vũ công bình luận về vũ đạo do No:ze sáng tác rằng: “Cái đó mình đem về học thuộc tí là thừa sức chơi”, cô như đang biểu lộ niềm tự hào mãnh liệt về vũ đạo của bản thân hơn là tỏ ý coi thường vũ đạo của đối thủ quá ngon ăn. Bất chấp lối biên tập chủ ý biến cuộc so tài của người chơi thành cuộc đấu đá điên cuồng giữa các cô gái đầy cảm tính, thái độ nghiêm túc, tập trung vào vũ đạo của họ vẫn không bị che lấp và chính điều đó đã trở thành sức nóng, lay động trái tim khán giả.
No:ze, vũ công bị loại đầu tiên đã cười và nói rằng: “Mong rằng tất cả mọi người đều có thể nhảy thật hạnh phúc”. Cô điềm tĩnh rời cuộc chơi bằng lời yêu thương dành cho những bước nhảy. Chính từ thời khắc đó, vượt lên sự thành bại, điều quan trọng đối với các vũ công lúc này là với tư cách của vũ công chuyên nghiệp, họ có thể chứng minh đẳng cấp của mình đến mức nào để không phải hối hận. Ứng viên sáng giá nhất cho vị trí quán quân, PROWDMON, dù dừng bước sớm tại vòng ba, song điều đọng lại trong lòng người hâm mộ không phải là sự thất bại của họ. Việc ai trở thành người chiến thắng chung cuộc không còn là điều quan trọng. Đó là hiện tượng chưa từng được chứng kiến ở bất kì chương trình thực tế sống còn nào từ trước tới nay.
Những nữ cầu thủ được lên sóng chính thức sau khi đợt phát sóng thử nghiệm đạt tỉ lệ người xem cao ngất ngưởng ở mức 10% cũng là một trường hợp tương tự. Theo tiền lệ, những trận thi đấu thể thao quy tụ những nghệ sĩ nổi tiếng hiển nhiên là sẽ nhấn trọng tâm vào yếu tố hài hước bắt nguồn từ chuyên môn vụng về và sai sót của người chơi. Nhưng trái lại, chương trình này đã gạt bỏ định kiến một cách vô cùng đẹp mắt.
Đội ngôi sao trung niên, FC Bướm Đêm Hổ, lên ngôi ở mùa phát sóng thử nghiệm tiếp tục vượt qua vòng bảng và vòng đấu loại trực tiếp để giành chiến thắng ở mùa phát sóng chính thức, song ở đó thắng bại vẫn không phải là điều quan trọng. Đội người mẫu dù sở hữu chiều cao vượt trội nhưng đã không thể làm nên chuyện và phải chấp nhận thất bại tại mùa phát sóng thử nghiệm. Đến mùa phát sóng chính thức, đội chật vật lọt vào bán kết nhưng vẫn thất bại trước FC Bướm Đêm Hổ ở trận chung kết. Tuy nhiên, việc họ kiên cường vượt qua bao thử thách để ghi bàn thành công đã đẹm lại cho khán giả sự xúc động không thể diễn tả thành lời.
YGX trực thuộc công ty giải trí YG là nhóm nhảy chuyên đào tạo thực tập sinh hoặc biểu diễn cho các ca sĩ của công ty đã quy tụ tại Nữ chiến binh đường phố. Với diện mạo nổi bật và trẻ trung nhất trong số các nhóm tham gia, họ đã trở thành biểu tượng của phái nữ thế hệ GenZ và còn được chọn là người mẫu cho nền tảng thời trang nổi tiếng mà đối tượng khách hàng chủ yếu là nữ giới cùng thế hệ.
© Mnet
Đồng cảm và gắn bó
Điều khiến những chương trình thực tế dành cho phái nữ trở thành một trào lưu lớn trong bối cảnh nam giới vẫn thường thống trị các chương trình giải trí truyền hình chính là cách thức rất khác biệt mà phụ nữ giành chiến thắng trong các trận đấu, đó chính là sự chân thành, bền bỉ và thái độ tôn trọng lẫn nhau. Câu nói nổi tiếng nhất trong Nữ chiến binh đường phố: “Nhớ xem nhé! Trận chiến của các chị đấy!” đã trở thành tuyên ngôn biểu tượng cho thế giới đầy kiêu hãnh của những cô gái mạnh mẽ mà đấng mày râu không thể tiếp cận.
Để đạt được vị thế chương trình giải trí dành cho nữ giới Hàn Quốc như hiện tại, đã có những chương trình đảm nhận vai trò tiên phong như Những chị đại làng thể thao (Sporty Sisters) phát sóng trên E-Channel năm 2020 hay Trò chuyện cùng sao (Video Star) của MBC Everyone được phát sóng từ tháng 7 năm 2016 đến tháng 10 năm 2021.
Trong mùa thứ hai của Những chị đại làng thể thao diễn ra vào năm 2021, các ngôi sao nữ trước đây và hiện nay của làng thể thao, trong đó có cả Pak Se-ri, người từng được vinh danh ở Đại sảnh Danh vọng Golf Thế giới, đã góp mặt và trải nghiệm những môn chơi hoặc thú vui thể thao mới. Chương trình có ý nghĩa đặc biệt vì đã phá vỡ khuôn mẫu nữ tính quen thuộc của phái nữ trên truyền hình trong suốt thời gian qua bằng những chân dung rất sống động, chẳng hạn như vận động viên bơi lội Jung You-in - người từng gây xôn xao dư luận với đôi vai rộng và cơ bắp khỏe khoắn không có đối thủ. Tương tự như vậy, trong chương trình Những nữ cầu thủ, hình ảnh diễn viên hài Kim Min-kyong rê bóng liều lĩnh, vượt mặt hậu vệ đối phương nhờ hình thể vượt trội đầy hứng khởi cũng là ví dụ điển hình cho sự vượt thoát khuôn mẫu nói trên.
Không thể không kể đến đóng góp quan trọng của Trò chuyện cùng sao - phiên bản phái sinh của chương trình trò chuyện (talk show) Ngôi sao đài phát thanh (Radio Star) vô cùng ăn khách trên MBC vốn luôn được dẫn dắt bởi dàn MC nam cho đến tận thời gian gần đây. Trong suốt thời gian phát sóng năm năm của chương trình được xem là trường thọ này, hai nữ nghệ sĩ Park Na-rae và Kim Sook trong vai trò MC đã nhận giải Nữ diễn viên truyền hình xuất sắc nhất của MBC năm 2019 và Nữ nghệ sĩ xuất sắc nhất của KBS năm 2020. Vốn không được thừa nhận năng lực như nam giới, những nữ nghệ sĩ truyền hình đã mất quá nhiều thời gian để giữ được vị thế, phát triển với vai trò người dẫn chương trình và được công nhận là những nghệ sĩ giải trí hàng đầu.
Phái nữ trên truyền hình luôn được xây dựng hình ảnh theo quan điểm của nam giới và thường bị đẩy xuống vị trí thứ yếu. Giữa dòng chảy đó vẫn có những nữ nghệ sĩ khai phá vùng đất mới mẻ của riêng họ, vẫn có những nữ khán giả luôn đồng cảm, ủng hộ và cổ vũ họ. Những con người đó có chung một sự đồng cảm từ những trận đấu tương tự nhau và quyết tâm chiến đấu để tiến lên. Thành quả của họ là quá trình chưa có lời kết. Năm 2022 cũng hứa hẹn được chào đón nhiều điều mới mẻ từ họ.
한국국제교류재단
