Gian bếp trong tương lai sẽ được nâng cao tối đa tính tiện lợi nhờ sức mạnh lan tỏa của công nghệ tối tân. Thời gian nấu nướng và sức lao động giảm đi đáng kể, và chúng ta sẽ được thưởng thức những món ăn tươi ngon hơn với chi phí cũng như lượng năng lượng ít nhất.Điều được kỳ vọng hơn tất cả chính là bếp sẽ trở thành không gian giải trí, nơi cả gia đình giao tiếp và tận hưởng cùng với nhau.
Một chiếc bàn thông minh kết hợp chức năng của bàn nấu ăn, bếp nấu và b à n ă n s ẽ đ ư ợ c d ù n g trong căn bếp tương lai.
T ôi chứng kiến mẹ tôi vừa làm bếp vừa bận rộn di chuyển qua lại giữa tủ lạnh, bếp ga, bồn rửa và bàn ăn đã từ 40 năm về trước. Thế nhưng hình ảnh lúc đó so với bây giờ không khác biệt nhiều. Vợ tôi cũng vậy. Trong bếp chỉ có thêm máy rửa bát và bếp từ, còn thời gian nấu nướng hình như cũng không giảm xuống là bao.Nếu có sự thay đổi thì đó chỉ ở mức các động tác của mẹ chậm chạp hơn xưa, còn vợ tôi thì nhanh nhẹn hơn một chút.
Căn bếp tương lai của 10 năm, 20 năm sau liệu có vẫn giữ nguyên hình ảnh như hiện nay không nhỉ? Chắc là không. Trong cuốn sách “Myeongsim bogam” (Minh Tâm Bảo Giám) tập hợp những danh ngôn của các vị thánh hiền tại các thư tịch cổ có đoạn: “Muốn biết về tương lai hãy xem kỹ lại những việc đã qua”. Thực ra những đầu mối giúp ta có thể dự đoán được hình ảnh tương lai của căn bếp đã được phát hiện ở nhiều nơi.
Những đồ điện gia dụng trong nhà bao gồm ti vi và tủ lạnh sẽ sản xuất ra một lượng dữ liệu khổng lồ khi được kết nối với Internet vạn vật (IoT) và thực hiện nhiều công việc khi được gắn kết với trí thông minh nhân tạo. Căn bếp trong thế kỷ 21 không chỉ dành cho nấu và ăn mà còn có nhiều chức năng đa dạng.
Ba công nghệ tối đa hóa tính tiện ích
Căn bếp của tương lai sẽ gặp những thay đổi lớn bởi những công nghệ thông tin hiện đại nhất đang được chú ý như Internet vạn vật, trí thông minh nhân tạo, công nghệ cơ sở nhà thông minh...
Gần đây, chúng ta đã có thể điều khiển các đồ điện gia dụng chỉ bằng giọng nói. Thế nhưng để làm được điều này, tất cả các đồ điện trong nhà phải được nối kết với Internet. Đây chính là Internet kết nối vạn vật (IoT). Lâu nay những sự vật được kết nối với internet chỉ ở mức máy vi tính, điện thoại thông minh, máy tính bảng nhưng sẽ có nhiều sự vật khác được kết nối với Internet trong vòng 10 năm nữa. Chiếc tủ lạnh, thậm chí đến cả những vật dụng, sự vật ta không thể ngờ tới như cửa sổ hoặc tấm gương... được kết nối với Internet -một thế giới đáng ngạc nhiên đang trở thành hiện thực và tiến lại gần ngay trước mắt chúng ta.
Trọng tâm của Internet vạn vật không chỉ là ‘trạng thái’ sự vật được kết nối với Internet mà là việc sự vật được kết nối với Internet đó tạo ra vô số các ‘dữ liệu’. Ví dụ như khi tủ lạnh được kết nối với Internet thì những thông tin từ lượng điện tiêu thụ hàng tháng cho đến các loại thực phẩm và trạng thái thực phẩm trong tủ lạnh sẽ được lưu trữ dưới dạng dữ liệu. Những dữ liệu đó được truyền đến email, blog, facebook và chúng ta có thể lấy chúng ra và sử dụng vào các dịch vụ cần thiết.
Trí tuệ nhân tạo hiểu những chỉ thị như một thư ký khi ta ra lệnh bằng giọng nói hoặc tin nhắn cho máy vi tính và giúp thực hiện những công việc đó. Dịch vụ dựa trên nền tảng trí tuệ nhân tạo này khác hẳn với việc ra lệnh cho máy vi tính bằng bàn phím và con chuột trước đây, bởi vì chỉ cần nói ra ta đã có thể có được thông tin và dịch vụ mình muốn. Hiện nay tuy công nghệ mới chỉ ở mức thực hiện các mệnh lệnh đơngiản nhưng trong tương lai, chúng ta sẽ có thể điều khiển được các sản phẩm điện tử trong bếp và tất nhiên cả các dụng cụ nấu bếp nữa.
Công nghệ cơ sở nhà thông minh là hệ thống mà hầu hết các máy móc trong nhà hoạt động nhờ kết nối với trí thông minh nhân tạo. Chúng ta có thể nghĩ đây là việc của tương lai xa xôi, thế nhưng các công nghệ chính cấu thành công nghệ cơ sở nhà thông minh đã đang được thương mại hóa nên việc này sẽ sớm trở thành hiện thực với chúng ta. Chẳng phải là máy in 3D giúp chúng ta làm pizza hay phô mai một cách dễ dàng đã được phát triển rồi hay sao.
Nội thất bếp thay đổi
‘Phòng bếp Frankfurt’ - hình mẫu ban đầu của không gian bếp hiện đại ra đời vào năm 1962 đã giúp cho bếp có đượchình ảnh ngày nay bao gồm bồn rửa, khu vực nấu nướng, không gian lưu trữ thức ăn và các ngăn để dụng cụ nấu nướng.Cấu trúc của căn bếp suốt gần một thế kỷ qua sẽ có những thay đổi lớn. Từ trước đến nay, từng khu vực chuẩn bị nấu, bếp ăn, bàn ăn đều tách riêng nhưng về sau tất cả sẽ được gom về một chiếc bàn. Thay vào đó, không biết chừng rô-bốt hoặc một phần cứng mới như máy in 3D sẽ chiếm một góc trong bếp.
Nhìn hình ảnh không gian bếp năm 2025 do công ty nội thất Thụy Điển IKEA và công ty thiết kế IDEO của Mỹ cùng đưa ra ta thấy quả là như vậy. Chiếc bàn nấu
ăn có gắn camera, các cuộn ống xoắn và màn hình hiển thị sẽ tự nhận biết nguyên liệu khi chúng ta đặt lên bàn. Ngoài ra, chiếc bàn còn cho chúng ta biết xử lý các nguyên liệu thế nào, sử dụng lượng bao nhiêu theo từng công thức. Cứ nấu theo thông tin được hiển thị trên bàn thì chẳng mấy chốc món ăn tuyệt vời đã được hoànthành. Chúng ta sẽ không cần mở sách dạy nấu ăn trên bàn, đi qua đi lại nấu nướng nữa.
Những biến đổi lớn trong nội thất bếp không chỉ có bàn nấu ăn. Chiếc tủ lạnh chiếm không gian lớn nhất trong bếp sẽ nhỏ hơn hiện nay và thay vào đó, chức năng giá đỡ sẽ được tăng cường thêm bởi việc mua sắm online trở nên thuận tiện hơn, các nguyên liệu thực phẩm được giao đến nhanh chóng bằng thiết bị bay không người lái nên chúng ta không cần bảo quản thức ăn lâu ngày trong tủ lạnh nữa. Các giá bảo quản với thiết bị cảm ứng có chức năng điều khiển nhiệt độ giúp bảo quản thức ăn tươi ngon sẽ thay thế phần nào vai trò của tủ lạnh.
Trên thực tế có khá nhiều thức ăn bị hỏng do bị bỏ quên trong một góc tủ lạnh hoặc ngăn rau củ khiến chúng ta phải vứt đi. Nếu bảo quản thức ăn trên giá đỡ thì có thể dễ dàng nhìn thấy có những nguyên liệu thực phẩm nào, việc này giúpta giảm bớt rác thực phẩm. Rác thực phẩm sẽ được xử lý ngay bằng máy nghiền, và nếu nước dùng nấu ăn và rửa bát được thải riêng để có thể tái sử dụng thì càng tốt hơn nữa.
Mặt khác, khi các nhà lắp đặt trang trại gia đình (home farm) có gắn ánh sáng mặt trời nhân tạo thì sẽ không cần mua rau củ mà có thể trực tiếp trồng được. Đương nhiên ngày nay có nhiều người trồng những loại rau dễ trồng như xà lách hoặc ớt... ở hành lang căn hộ, nhưng trang trại gia đình sẽ tăng hiệu quả lên nhiều lần hơn. Như vậy, phòng bếp gần như đóng thêm cả vai trò của hành lang nữa. Khi nội thất và cấu trúc bếp thay đổi như vậy thì những kinh nghiệm trải qua tại nơi đó cũng sẽ khác đi.
Cấu trúc của căn bếp suốt gần một thế kỷ qua sẽ có những biến đổi lớn. Từ trước đến nay, từng khu vực như chuẩn bị nấu, bếp ăn, bàn ăn đều riêng biệt, nhưng về sau tất cả sẽ được gom về một chiếc bàn. Thay vào đó, không biết chừng rô-bốt hoặc một phần cứng mới như máy in 3D sẽ chiếm một góc trong bếp.
Các thành viên gia đình sẽ có thể tận hưởng nhiều thời gian chất lượng bên nhau trong bếp khi đó sẽ trở thành một không gian đa mục đích nhờ công nghệ đỉnh cao.
Thay đổi thành không gian đa mục đích mang lại niềm vui
Về cơ bản, bếp là không gian nấu và ăn. Thế nhưng trong tương lai, chắc chắn khái niệm bếp sẽ được định nghĩa mới.Đó là bởi vì nhờ các cuộc cách mạng công nghệ đa dạng mà thời gian nấu ăn giảm xuống tối đa và người ta dành nhiều thời gian hơn cho việc ăn cơm cùng gia đình, giao tiếp và tận hưởng với nhau.
Các thiết bị thực tế ảo cũng sẽ góp một phần trong sự thay đổi diện mạo của bếp. Khi đeo thiết bị dưới dạng kính, ta sẽ thấy một màn hình ảo lớn hiển thị ở bất cứ nơi đâu trong bếp, qua đó ta có thể kiểm tra được danh sách các nguyên liệu thực phẩm trong tủ lạnh và những bộ bát đĩa được xếp trong ngăn tủ bếp. Những việc như lỡ tay đánh vỡ cái bát vốn nâng niu mà lại không thể mua được sản phẩm tương tự vì không nhớ thương hiệu sẽ không xảy ra nữa. Ngoài ra, chúng ta cũng có thể kiểm tra những thông tin như trạng thái hoạt động của lò vi sóng, máy rửa bát hay là lượng calo của thức ăn trong bát vào bất cứ lúc nào qua các thiết bị thực tế ảo.
Chiếc bàn thông minh chúng ta đã đề cập ở phần trên khi không nấu ăn sẽ thể hiện chức năng vừa là không gian chơicủa trẻ em vừa là máy tính. Hãy cùng giả sử như cả nhà đang cùng ăn cơm và bàn đến chuyến du lịch gia đình. Nếu là thời nay thì sau bữa ăn, cả nhà sẽ vào phòng các con để tìm thông tin hoặc tìm kiếm qua điện thoại thông minh, nhưng trong tương lai, chúng ta có thể tìm ngay tại chỗ ngồi bằng cách mở màn hình hiển thị trên bàn ăn. Ngoài ra, cả gia đình cũng có thể cùng xem phim hoặc chơi game qua màn hình này.
Hình thái gia đình truyền thống của Hàn Quốc vốn là chế độ đại gia đình nhưng đã chuyển thành chế độ gia đình hạt nhân từ sau thời cận đại, và bây giờ thì ngay cả người trong nhà cũng khó gặp mặt nhau. Nếu căn bếp biến đổi thành không gian đa mục đích mang lại niềm vui thì mối quan hệ gia đình đang trở nên rời rạc này sẽ được khôi phục và nhiều câu chuyện sẽ được trao đổi hơn. Căn bếp trong tương lai do sự phát triển của công nghệ không còn là vật sở hữu riêng của người mẹ hoặc người vợ nữa. Đó chính là không gian của tất cả - nơi cả gia đình cùng nhau giao tiếp và tận hưởng vui vẻ.
Kim Jee-hyunChuyên gia viết hướng dẫn kỹ thuật IT
DịchNguyễn Thị Phương Mai