한국국제교류재단

Đầu những năm 1980, tầm quan trọng của video âm nhạc bắt đầu trở nên nổi bật trong thế giới âm nhạc đại chúng của chúng ta. Giống như tên ca khúc đình đám “Video Killed the Radio Star” (tạm dịch Video giết chết ngôi sao đài phát thanh của nhóm nhạc new wave The Buggles đến từ Anh Quốc, cùng với sự ra mắt của MTV, một kênh truyền hình cáp chuyên về âm nhạc của Mỹ vào năm 1981, đôi mắt và đôi tai của những người hâm mộ âm nhạc đại chúng trên toàn thế giới bắt đầu tập trung vào hình ảnh hiện lên trên nền bài hát.

Lúc đó, không còn nghi ngờ gì về việc các video đã thành công trong việc “thị giác hoá âm nhạc”, thứ vốn dĩ vẫn nằm trong trí tưởng tượng. Những ngôi sao thế giới tạo tiếng vang trong thị trường nhạc pop thâp niên 1980 như Madonna, Michael Jackson và Prince lần lượt xuất hiện trong hình ảnh cùng âm nhạc nhộn nhịp, đầy màu sắc liên tục trong vòng 24 giờ. Lý do các nhóm nhạc Anh Quốc vốn được người Hàn Quốc yêu thích với hình ảnh xinh đẹp và âm nhạc mang cá tính riêng như Duran Duran, Culture Club và Eurythmics lại nổi tiếng trên toàn thế giới cũng liên quan nhiều đến sự thịnh hành của video âm nhạc.

Kể từ đó, đối với nhạc sĩ, video âm nhạc trở thành yếu tố cần thiết chứ không đơn thuần chỉ là sự lựa chọn nữa. Và giờ đây, trải qua 40 năm, K-pop nhận được lợi ích lớn nhất từ cuộc hội ngộ giữa video và âm nhạc. K-pop trên thực tế mang ý nghĩa là “nhạc pop của thần tượng Hàn Quốc”. Đối với trường hợp các nhóm nhạc thần tượng K-pop, đa số ngay từ khi thành lập, nhóm đã lựa chọn ra một thành viên có ngoại hình xuất sắc hay có vũ đạo nổi bật để tạo được sự chú ý. Chúng ta có thể dễ dàng tìm thấy dấu vết loại hình “âm nhạc để nhìn” qua video âm nhạc của các nhóm nhạc thần tượng thế hệ đầu như H.O.T, S.E.S, Fin.K.L và Sechs Kies.

Cơ bản nhất là tiếp cận theo kiểu sử dụng hình ảnh khiến khán giả vừa xem đã lập tức cảm thấy bị lôi cuốn. Ví dụ điển hình là video âm nhạc gợi cảm, nhấn mạnh lợi thế của từng thành viên trong ban nhạc như là những khuôn hình cận cảnh khắc hoạ khuôn mặt hoặc vũ đạo của họ. Sau đó các video âm nhạc dưới dạng phim truyền hình nhắn gửi thông điệp cho thế hệ, hay câu chuyện độc đáo của nhóm như “Hope” của H.O.T, và “Now” của Fin.K.L dần dần xuất hiện. Đặc biệt những video theo phong cách phim truyền hình - thể loại thường được sử dụng để nhấn mạnh thông điệp có trong bài hát nay dần được mở rộng và phát triển hơn. Mãi cho đến năm 2012, bắt đầu từ nhóm EXO, các video âm nhạc Hàn Quốc mới bắt đầu thể hiện “cái nhìn về thế giới”, thể hiện thông điệp của nhóm hoặc toàn bộ album phát hành, vượt ra ngoài video ngắn đơn thuần chứa nội dung của một bài hát.

Họ cố gắng thuyết phục công chúng bằng một câu chuyện về siêu năng lực được trao cho từng thành viên của nhóm trong một hành tinh mang tên “exoplanet” (tạm dịch Hành tinh của EXO) và huy động nhiều ý tưởng khác nhau để truyền tải hiệu quả thế giới quan hư cấu do chính mình tạo ra. Ngoài việc sử dụng đồ hoạ máy tính mô tả năng lực siêu nhiên, họ còn tạo ra vô số hình ảnh tối tân bao gồm nhiều đoạn teaser (clip ngắn quảng cáo) để giới thiệu về một thế giới quan sâu sắc tới mức có thể được gọi là “EXO học”, chẳng hạn như thế giới song song , cây sự sống và hai mặt trời.

Khi nhắc tới thế giới quan trẻ trung trong chuỗi album “Hoa dạng niên hoa”, album vốn được xem là bước ngoặt đưa BTS trở thành ngôi sao thế giới ngày nay thì không thể không kể đến video âm nhạc của phần 1, 2 và phần kết “EPILOGUE: Young forever” (tạm dịch Mãi mãi thanh xuân).

Trường hợp của Blankpink cũng tương tự vậy. Ấn tượng đầy mạnh mẽ trong video âm nhạc “Whistle” (tạm dịch Huýt sáo) và “Boombayah” trong đĩa đơn đầu tay được tạo dựng bởi hai yếu tố khác nhau. Yếu tố thứ nhất là hình ảnh người nghệ sĩ sành điệu của công ty YG Entertainment, một công ty nhận được sự ủng hộ hoàn toàn từ người hâm mộ Anh và Mỹ kể từ trước khi có làn sóng K-pop. Yếu tố còn lại chính là hình ảnh của những tín đồ thời trang hàng đầu, mỗi thành viên trong bốn người họ đều là hiện thân của những người mang tầm ảnh hưởng quốc tế với với lượng người theo dõi áp đảo.

Không quá lời khi nói rằng các video âm nhạc K-pop giờ đây không đơn thuần là âm nhạc phối hợp cùng hình ảnh mà nó đã phát triển trở thành một phương tiện tiêu biểu thay đổi cấu trúc lớn của thị trường âm nhạc toàn cầu. Sau cơn sốt “Gangnam style” (tạm dịch Phong cách Gangnam) của Psy làm khuynh đảo làng nhạc thế giới với điệu nhảy ngựa độc đáo vào năm 2012, Billboard bắt đầu phản ánh lượt xem video âm nhạc tại kênh YouTube trên bảng xếp hạng đĩa đơn HOT 100. Điều này sau đó đã trở thành sự hỗ trợ mạnh mẽ nhất cho các ca sĩ K-pop nuôi mộng thâm nhập thị trường Mỹ.

Tuy nhiên khi vị thế của K-pop tăng cao một cách đáng ngạc nhiên thì nó cũng đòi hỏi trách nhiệm tương ứng. Các nhà sản xuất video âm nhạc đều có chung mục tiêu là nắm bắt thị hiếu, tiên phong tạo ra nội dung sáng tạo mang tính đột phá một cách nhanh chóng, mạch lạc hơn bất kỳ ai. Nhưng áp lực này đồng thời mang lại rủi ro về vấn đề bản quyền do không hiểu rõ về một văn hoá riêng biệt, dẫn đến việc bị chỉ trích về hành vi chiếm đoạt văn hoá.

Đây là một vấn đề cần được xử lý thận trọng giống như các kỷ lục mới khác nhau được thiết lập bởi video âm nhạc K-pop. Theo ý nghĩa này, các video âm nhạc K-pop hiện đang ở trên một vạch xuất phát mới.