Theo suy nghĩ thông thường của nhiều người về phim ảnh, thể loại tội phạm, kinh dị, hành động thường hướng đến người xem nam giới, trong khi thể loại lãng mạn thường dành cho khán giả nữ. Tuy nhiên, định kiến này đã bị phá vỡ vì sự xuất hiện rầm rộ của những fandom nữ (cộng đồng người hâm mộ là nữ giới).

Director Hong Eui-jeong (far right) talks with actor Yoo Ah-in and other crew members on location for “Voice of Silence.” The movie earned her best new director at the 2021 Blue Dragon Film Awards.

Bộ phim tội phạm “Asura: Thành phố tội ác” (tiêu đề tiếng Anh là Asura: The city of madness) (2016) của đạo diễn Kim Sung-su và bộ phim thể loại Noir “Cuộc chiến ngầm” (tiêu đề tiếng Anh là The Merciless) (2017) của đạo diễn Byun Sung-hyun (Biện Thành Hiền) không đạt thành công lớn về doanh thu nhưng lại tạo ra lượng khán giả ủng hộ nhiệt tình. Mỗi phim đều tạo nên cộng đồng người hâm mộ riêng lần lượt được gọi tên bằng “cư dân thành phố Asura (Asurian)” và ‘thành viên băng đảng Bulhan (Bulhandang Members)”. Bên cạnh các hoạt động trực tuyến, các thành viên còn tổ chức nhiều hoạt động họp mặt trực tiếp nhằm ủng hộ phim. Điều nổi bật nhất là những người nắm vai trò chủ đạo trong các hoạt động này phần lớn là khán giả nữ.

Khán giả nữ đã phá vỡ định kiến rằng phụ nữ không thích xem phim thể loại, theo sau đó là hiện tượng nữ diễn viên đảm nhận vai chính hoặc đạo diễn nữ chế tác các thể loại phim vốn không thuộc sở trường của giới nữ. Đặc biệt, kể từ năm 2020, khi những nữ đạo diễn trẻ như Sohn Won-pyung (Tôn Nguyên Bình), Hong Eui-jeong (Hồng Nghĩa Chính), Park Ji-wan (Phác Trí Viên), v.v… ra mắt sản phẩm đầu tay với kịch bản tự viết, trang sử mới của phim thể loại Hàn Quốc đã chính thức bắt đầu.

Đoàn phim “Thanh âm của im lặng” tại trường quay và một cảnh trong phim. Tác phẩm đầu tay của đạo diễn Hong Eui-jeong (ngoài cùng bên phải) được khen ngợi là thể loại phim tội phạm kiểu mới, với sự kết hợp giữa những nhân vật kỳ dị và những tình huống trớ trêu trong một cốt truyện khó đoán.

Vết nứt và nỗi sợ
“Kẻ xâm nhập” (tiêu đề tiếng Anh là Intruder) là bộ phim ra mắt của Son Won-pyeong - nhà văn được trao Giải thưởng Văn học Thanh thiếu niên với tiểu thuyết đầu tay “Hạnh nhân” (tiêu đề tiếng Anh là Almond). Từ khi khởi quay, phim đã gây xôn xao dư luận do tiểu sử “khác người” của đạo diễn. Phim quan sát phụ nữ dưới góc nhìn của nam giới, điểm đặc biệt chính là sự bất ổn trong cách nhìn của nam chính – nhân vật đóng vai trò là người kể chuyện ngôi thứ nhất. Cảm giác hồi hộp chủ yếu đến từ sự xuất hiện bất ngờ của một cô gái, người xem không thể phân biệt được cô có thật sự là em gái Yoo-jin (Hữu Chân) bị lạc lúc bé của nam chính tên Seo-jin (Thư Chấn) hay không, hay cô chỉ là kẻ lừa đảo giả làm em gái anh. Sự bối rối mà khán giả cảm nhận được không chỉ dừng ở đây. Seo-jin phải điều trị tâm lý sau khi vợ mất vì tai nạn giao thông, mọi diễn biến trong phim khiến khán giả lẫn lộn, không biết anh ta thực sự bị sang chấn tâm lý hay đang cố tỏ vẻ và có thực sự là người đáng tin hay không. Qua sự phân thân của nhân vật chính, đạo diễn cố tình gây cản trở cho khán giả trong quá trình nhập tâm hoàn toàn vào góc nhìn của ngôi thứ nhất.

Cách thức khắc họa gia đình trong phim cũng khác thường. Từ trước đến nay, phim về gia đình giả thường tập trung vào quá trình hình thành gia đình. Tuy nhiên, “Kẻ xâm nhập” lại tạo kịch tính từ sự hơn kém giữa gia đình thật và giả đình giả. Bởi vì, khi có sự xuất hiện của cô gái đáng ngờ tự xưng là thành viên của gia đình thật, trong mối quan hệ giữa nhân vật chính và cha mẹ - vốn là gia đình thật sự- sẽ phát sinh rạn nứt. Đạo diễn đặt trọng tâm vào sự biến đổi tâm lý của nhân vật chính để vẽ nên bức tranh về sự sợ hãi do rạn nứt xuất hiện không dự báo trong cuộc sống thường nhật.

Phim “Lạc hồn” (tiêu đề tiếng Anh là Ghost Walk) của Yu Eun-jeong - đạo diễn đã nhận Giải thưởng do công chúng bình chọn trong Liên hoan phim Viễn tưởng Quốc tế Bucheon năm 2018 - cũng có nhân vật chính với tâm lý phân thân như trên. Phim kể về vụ án giết người, nhân vật chính tên Hye-jung chết và biến thành hồn ma, dẫn dắt người xem trở về quá khứ để tìm ra lý do cô gái trẻ lại bị lầm vào tình thế nguy hiểm dẫn đến cái chết. Trong quá trình này, từng mối quan hệ mang tính hệ thống giữa các nhân vật dần lộ diện. Trong phim kinh dị, hồn ma thường được khắc họa là mối nguy hiểm gây hại cho các nhân vật, tuy nhiên, trong “Lạc hồn”, hồn ma đóng vai trò giúp con người nhận ra niềm hy vọng vào cuộc sống và biết quan tâm đến người khác.

“Di nguyện bí ẩn” là phim tội phạm, điều tra sự mất tích của một cô gái, nhưng đặt trọng tâm vào quá trình những nhân vật chạm đến vết thương của nhau và đi tìm nghị lực sống. © Warner Bros. Pictures

“Kẻ xâm nhập” của đạo diễn Son Won-pyeong lật đổ tư tưởng truyền thống mà trong đó đàn ông là trụ cột của gia đình. Trong phim này, người anh trai từng là trụ cột gia đình đã bị chối từ và cô lập khỏi gia đình thật sự bởi một người phụ nữ tự xưng là em gái mất tích cách đây 25 năm. © CONTENTS PANDA

Phong cách mới
“Thanh âm của im lặng” (tiêu đề tiếng Anh là Voice of Silence) là phim thuộc dòng phim độc lập đầu tay của nữ đạo diễn Hong Eui Jeong, người vừa giành giải Đạo diễn trẻ tại Liên hoan Điện ảnh Rồng Xanh năm nay. Giống “Kẻ xâm nhập”, vai chính trong phim là nam, nhưng điều khác biệt lớn là “Thanh âm của im lặng”là không ngừng theo quan sát của nhân vật chính vốn luôn linh động ứng phó mọi tình huống. Được giới phê bình đánh giá là “phim tội phạm với phong cách chưa từng thấy trước đó”,phim khiến người xem cảm được hoài bão và sự dám đương đầu với thử thách của đạo diễn trẻ trong hầu hết các phân cảnh. Chất liệu chính của phim là giết người và lừa lọc, tuy không nhiều cảnh bạo lực nhưng phim vẫn hoàn toàn cuốn hút khán giả bởi diễn biến câu chuyện. Đây là phương thức lệch với chuẩn thủ pháp sáo mòn vốn có của thể loại phim tội phạm.

Nhân vật chính Tae In (Thái Nhân) (do nam diễn viên Yoo Ah-in thủ vai), cùng với nhân vật Chang Bok (Xương Phúc) chuyên xử lý xác chết cho một tổ chức tội phạm. Khác với những phim cùng thể loại, phim không giải thích tại sao các thành viên tổ chức này giết người và họ bắt đầu phạm tội từ bao giờ mà chỉ khắc họa các nhân vật làm việc chăm chỉ như những người làm công ăn lương thông thường đồng thời tập trung sự chú ý của khán giả vào sự kết hợp kỳ dị và độc đáo của hai nhân vật.

Phạm tội đối với họ chỉ là việc làm công rất đỗi bình thường như ăn ngủ hàng ngày. Bỗng một ngày, cuộc sống thường nhật này biến họ thành tội phạm bắt cóc, rồi số phận họ dần thay đổi khi Tae In được giao giữ một cô bé 11 tuổi bị bắt cóc. Mối quan hệ giữa Tae In và cô bé cũng không diễn ra như dự đoán của khán giả. Đây là tác phẩm đặt trọng tâm vào những tình huống khó hiểu mà nhân vật gặp phải, dù vậy vẫn giữ được cảm giác cân bằng tuyệt diệu, để tô điểm cho nổi bật sự cuốn hút và sức mạnh của mỗi nhân vật.

Áp phích của “Những người trong Elancia” (tiêu đề tiếng Anh là People in Elancia). Trong phim tài liệu năm 2020, đạo diễn có biệt danh 'chị gái tôi Jeon Ji-hyun', đưa vào phim những lý do tại sao người dùng không thể rời trò chơi này hai thập kỷ sau khi nó ngưng hoạt động. © Rainydays Pictures

Đặt vấn đề về thể loại
Phim “Di nguyện bí ẩn” (tiêu đề tiếng Anh là The Day I Died: Unclosed Case) của Park Ji-wan tạo một bước tiến nhờ giữ được sự cân bằng giữa sự lý thú về thể loại và ý nghĩa điện ảnh của phim. Đây là phim kinh dị dẫn dắt người xem dõi theo một vụ án huyền bí xoay quanh sự mất tích của một cô bé được cho là để lại di thư và nhảy từ vách đá xuống tự vẫn. Trước tiên, đạo diễn cho khán giả thấy tình trạng bất ổn của nhân vật chính là nữ cảnh sát Hyun Soo (Hiền Tú) khi cô nhận nhiệm vụ điều tra vụ án này. Từ những dấu tích mà cô bé mất tích để lại, Hyun Soo cảm nhận được sự kiên trì để sống còn mà bản thân cô đã trải qua, đồng thời, bị thu hút vào vụ án như một người bình thường đồng cảm với nạn nhân, chứ không phải với tư cách của một viên cảnh sát điều tra.

Nhân vật chính lưỡng lự khá lâu để đắn đo liệu cô nên xử lý vụ án này thành một vụ mất tích hay một vụ tự sát. Sự do dự đó mang lại ý nghĩa sâu sắc cho bộ phim hơn bất cứ điều gì. Thông thường, thể loại phim bí ẩn xem trọng quá trình suy luận vụ án và khẩn trương giải quyết vấn đề, tuy nhiên, phim lại tập trung vào nội tâm của nhân vật hơn là cách phá án. Có thể nói, đây là bộ phim kinh dị rất đáng suy ngẫm về sự tiết chế những cảnh tượng thuộc thể loại, để nhường chỗ cho những cảnh đầy cảm xúc.

Dòng phim thể loại hiện nay cho thấy một phương thức vừa tuân thủ vừa lệch chuẩn. Phương thức này gây bất ngờ cho khán giả nhờ sự phá cách, đi ngược lối mòn một cách tài tình, đồng thời thổi một làn gió mới vào dòng phim thể loại vốn bị gò bó đến mức khó có thể trông đợi những đột phá mới. Đặc biệt, phim của những nữ đạo diễn trẻ được công chiếu vào năm ngoái đã đặt vấn đề về thể loại phim. Thoạt nhìn, dòng phim này có vẻ nằm ngoài chức năng thỏa mãn người xem về mặt thể loại, tuy nhiên, các nữ đạo diễn đã tạo ra sự thú vị theo cách khác khi khơi gợi một cách nhìn mới mẻ về phim thể loại.

Ảnh chụp màn hình trong “Elancia”, MMORPG của Nexon

Đạo diễn Park Yun-jin (Phác Doãn Trân) đang trò chuyện với những người chơi game “Elancia”